آدمی و محیط بر یکدیگر تاثیر می گذارند. این تاثیر و تاثرات، قواعدی دارد بطوریکه این قواعد، جزئی از ذات اشیاء به شمار می آیند. طراحی دکوراسیون منازل بر همین اساس صورت می گیرد. بطورکلی دوره پساکرونا باید دوره ای سرشار از امید و میل به زندگی باشد. این اشتیاق باید در طراحی دکوراسیون منازل با استفاده از نمادهای امید بخش، ظهور و بروز یابد البته که نام و یاد خدا در راس این نمادها قرار دارند.
تاثیر بر محیط و از محیط
تقریباً همه متفق القول هستند که آدمی و محیط بر یکدیگر تاثیر می گذارند. یکی از محیط هایی که حداقل ثلث عمر آدمی در آن سپری می شود، منزل اوست. تفاوتی نمی کند که او، مالک باشد یا متصرف، موجر باشد یا مستاجر، خادم باشد و یا مخدوم.
مهم این است که آدمی جایی را تصرف کرده و در آن زندگی می کند پس همان جا، منزل او تلقی می شود. خانه هر چقدر هم که ساده باشد باز هم یک چیدمانی از لوازم و اثاثیه در فضای منزل دارد. این لوازم و چیدمان آنها به چشم بیننده می آید و احساسی را در بیننده بر انگیخته می کند بطوری که می تواند تا حدودی در مورد شخصیت کسی که در آن منزل سکنی دارد، اظهار نظر کند و یا حداقل دارای زمینه ذهنی نسبت به شخصیت او شود. این زمینه ذهنی و احساس در بیننده از کجا پدید آمد؟ از دیدن لوازم خانه و چیدمان آنها.
ایجاد ذهنیت برای بیننده از چیدمان منزل دیگری
آن لوازم مال کیست و چه کسی آن لوازم را چیده است؟ لوازم و چیدمان آنها مربوط به همان کسی است که در موردش ذهنیت و احساس ایجاد شد. یعنی بیننده بدون دیدن آن کسی که در منزل زندگی می کند و فقط با دیدن لوازم و چیدمان اثاثیه، نسبت به شخصیت او، یک شناخت حداقلی پیدا می نماید. در واقع؛ فرد بر اساس داشته های ذهنی و احساساتش، لوازم و اثاثیه منزل را می چیند اما بیننده بدون دیدن او و فقط با ملاحظه لوازم و چیدمان اثاثیه بخشی از احساسات و ذهنیت او را می شناسد. شگفت انگیز نیست؟!
شناخت طراح نسبت به ماهیت ها
بنابراین هم فرد بر محیط تاثیر می گذارد و هم از آن تاثیر می پذیرد. این تاثیر و تاثرات، قواعدی دارد یعنی قانونمند است. نه اینکه یک پارلمانی باشد که تصویب کند، مثلاً رنگ قرمز باید دارای چه خاصیتی باشد و باید چه احساسی را در آدمی برانگیخته کند. آنگاه همه طراحان بر مبنای این قانون از رنگ قرمز در طراحی خود استفاده کنند. نه، منظور این نیست. قواعد در خود امور و اشیاء نهادینه شده و با آن خلق شده اند. در واقع قواعد، جزئی از ذات اشیاء به شمار می آیند.
مثلاً رنگ قرمز در میان تمام رنگ ها این ویژگی را دارد که جلب توجه می کند. یعنی اگر تعدادی تابلو به رنگ های متفاوت در مقابل دیدگان شما قرار داده شود، توجه شما اول به سمت و سوی تابلویی جلب می شود که قرمز رنگ است. این موضوع را هیچ آدمی در عالم قرارداد نکرده و یا قانونی برای آن نوشته نشده بلکه این خاصیت رنگ قرمز می باشد. دقیقاً به علت وجود همین ویژگی ذاتی رنگ قرمز است که در تمام دنیا، علائم هشدار و خطر را به رنگ قرمز نشان می دهند. با این کار چون بیننده در میان تمام تابلوها، اول تابلوی رنگ قرمز را می بیند بلافاصله نسبت به آن واکنش نشان داده و خود را از آستانه خطر دور می سازد.
شناخت ماهیت انسان و اشیاء توسط طراح دکوراسیون منازل
طراحی دکوراسیون منازل بر همین اساس صورت می گیرد. یعنی طراح می داند که طبق خواص ذاتی نورها، رنگ ها و اشیاء، چگونه به محیط منزل، شکل بدهد تا احساسی در ساکنان و بینندگان برانگیخته شود بطوری که آن احساس، خوشایند و هدف باشد. طراح همچنین باید بر ماهیت، ارزش ها، اهداف، تمایلات، نیازها و رفتارهای آدمی و نیز چگونگی تاثیرپذیری او از محیط، معرفت کافی و وافی داشته باشد.
تفاوت زیبایی و مُد
طراحی دکوراسیون منازل به تبعیت از علوم و فنون پیشرفت کرده است اما به روز بودن(مُد) فی نفسه همواره خوب و یا همواره بد نیست بلکه باید الزامات آن را مد نظر قرار دهیم. ممکن است؛ طرحی از دکوراسیون داخلی منزل برای اولین بار در 20 سال پیش عرضه شده باشد ولی امروز همچنان در چشم بینندگان زیبا جلوه می کند. طرحی که با گذشت سال ها کمافی السابق، زیبایی و اثرگذاری خود را حفظ نماید، بیانگر این است که طرح با ماهیت انسان و اشیاء محیط بلکه (از این هم بالاتر) با اجزاء عالم هستی، سازگاری دارد و با گذر زمان، زیبایی اش بی اعتبار نمی شود.
این مسئله مهم است که بین زیبایی طراحی دکوراسیون منازل و مُد روز فاصله گذاری کنیم و این دو را با هم مخلوط نسازیم. شاید امروز طرحی مُد باشد ولی فقط به دلیل تازگی، زیبا به نظر برسد پس عیوب و ناسازگاری هایش با آدمی و محیط مورد توجه قرار نمی گیرد. در حالیکه همین طرح با گذر زمان هیچ احساسی از حظ بصری در بینندگان خود ایجاد نمی کند. به واقع، زیبایی واقعی وقتی حادث می شود که تمام ارکان شیء در درون با یکدیگر سازگاری داشته و با نظم بیرونی حاکم بر عالم هستی هم جهت باشد. در این صورت چنین زیبایی در هر عصر و دورانی پایدار و تحسین برانگیز خواهد ماند.
نمونه بارزی از این زیبایی که با گذشت زمان، بی اعتبار نشده در«بادگیرهای منازل یزد» دیده می شود. این بادگیرها در دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان نمود دارند و با گذشت قرن ها، پیشرفت معماری و مهندسی سازه، تغییر مصالح ساختمانی، اختراع دستگاه های متعدد و متنوع سرمایشی و حتی تغییر نسل ها، زیبایی چشم نواز خود را حفظ کرده و مثالی بی بدیل از ماندگاری و تاثیرگذاری زیبایی در طراحی دکوراسیون منازل به شمار می آیند.
دکوراسیون در سال 2022
دو سال جنگ تمام عیار بین آدمی با این کمیت از طول، عرض و ارتفاع با ویروس کوید19 که اصلاً دیده نمی شود، هنوز از خاطره ها زدوده نشده است. شاید طی قرن گذشته، چنین احساس قوی از حقارت در اذهان بشر شکل نگرفته بود. این تلقی ناشی از درماندگی در مقابله با کرونا، تاثیرات منفی عمیقی بر روان افراد، مناسبات اجتماعی و روابط انسانی گذاشت. با اینکه هنوز از سوی آدمیزاد و یا ویروس، ترک مخاصمه ای اعلام نشده ولی اوضاع و شرایط اجتماعی نسبت به سال های گذشته فرق کرده است. این تفاوت در بیرون، خودش را به داخل خانه ها کشانده و بر طراحی دکوراسیون منازل تاثیر گذاشته است.
جنگ تمام عیار بین آدمی با ویروس کووید19
پس از کشتارهای بی رحمانه و تمام نشدنی کوید19 و بیم و هراسی را که از این قتل عام بر جامعه جهانی حاکم کرد، همه چیز به هم ریخت. جهل به موضوع، نگرانی ها را افزایش و عجز در پیشگیری و درمان، جامعه بشری را به ستوه آورد. اکنون از غلظت آن فضای حاکم در جامعه کاسته شده و تا حدودی زندگی به مسیر طبیعی خود بازگشته است. بنابراین نیاز به محیط آرام و بدون نگرانی و استرس بشدت در منازل احساس می شود تا روح و روان رنجور، زودتر التیام یابد. رنگ آبی گزینه مناسبی برای القای احساس آرامش و دوری از اضطراب در فضای خانه به نظر می رسد.
هر چند برای بازسازی روحی نمی توانیم فقط به رنگ آبی اکتفاء کنیم. توجه به سوی طبیعت که سرشار از زندگی می باشد و آوردن نمادهایی از آن به درون خانه شاید بتواند در تقویت میل به زندگی موثر واقع شود. بنابراین استفاده از چوب، حصیر، گیاهان زنده و هر آنچه که اثرات زیست محیطی دارند، می توانند به مثابه کاتالیزور در فعل و انفعالات روحی ساکنان منازل برای ایجاد احساس خوشایند، ایفاءگر نقشی سازنده باشند.
بازگشت به سنت ها
تجربه دو ساله اخیر به آدمی آموخت که هیچ جا مانند خانه امن نیست. حریم خانه گویی حرمی بود که جایی برای غیر نبود. تمام فضای خانه، یک حریم خصوصی شده بود اما قبل از کرونا، خانه این ذهنیت تام از حریم خصوصی را در اذهان ایجاد نمی کرد. یحتمل چنین حسی همچنان تا مدت ها با ما همراه باشد.
دوری از اقوام، دوستان و آشنایان در دوره حاکمیت کوید19 بر روح و روان همگان تاثیر گذاشته است. هر چند که برخی افراد برای پیشگیری این موضوع را رعایت ننموده باشند اما چون در همان حال و هوای اجتماعی زندگی کرده اند بر ایشان نیز اثرگذار بوده است. برای زدودن آثار این ناخوشایندی، میل به آثار سنتی و میراث فرهنگی در طراحی دکوراسیون منازل، فضای خانه را تلطیف می کند.
دامنه شمول بازگشت به سنت ها، اشکال و احجام دکوراسیون خانه را هم در بر می گیرد. تیزی سطوح، فضا و احساس خوبی را که اکنون انتظار داریم برای ما تداعی نمی کند. صور و احجام منحنی و کروی، نگاه ها را در خانه بر روی این اشکال و احجام می لغزاند. این لغزش نگاه بر روی صور فقط در اجسام، اشکال و احجام منحنی حاصل می شود و نقاط تیز از ایجاد چنین احساسی تهی هستند.
از جمله تغییراتی که کوید19 بر جامعه گذاشت، دورکاری در خانه بود. این فضا همچنان در برخی منازل حاکم می باشد و بخشی از فضای خانه، دو منظوره شده است. با این تفاوت که در دو سال گذشته، فضای خانه به اکراه دو منظوره شده بود اما اکنون اکراه جای خود را به اختیار داده است. بنابراین برای زدودن آثار آن روزهای سخت از ذهن در هنگام کار باید به رنگ، نور و چیدمان فضای دورکاری توجه کرد. کمترین کار ممکن، تغییر چیدمان است تا فضای دوران کار اجباری در خانه تداعی نشود.
نتیجه
میل به زندگی در دوره پساکرونا
بطورکلی دوره پساکرونا باید دوره ای سرشار از امید و میل به زندگی باشد. این اشتیاق باید در طراحی دکوراسیون منازل با استفاده از نمادهای امید بخش، ظهور و بروز یابد البته که نام و یاد خدا در راس این نمادها قرار دارند.